Khu bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) An Toàn là khu rừng đặc dụng của tỉnh Bình Định có diện tích 26.050 ha. Đây là một trong tám khu bảo tồn thuộc khu vực trung Trường Sơn - nơi có tầm quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam theo đánh giá của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF). KBTTN An Toàn cũng được quy hoạch hành lang đa dạng sinh học kết nối với KBTTN Kon Chư Răng (tỉnh Gia Lai) và khu Tây Ba Tơ (tỉnh Quảng Ngãi).
Trong một đợt khảo sát thực vật tại KBTTN An Toàn vào năm 2021, các nhà nghiên cứu của Viện Sinh thái học Miền Nam đã phát hiện được một loài thực vật chưa biết tên thuộc chi Ceropegia, họ Trúc đào (Apocynaceae). Sau đó vào năm 2024, trong khuôn khổ đề tài “Điều tra và xây dựng cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học khu hệ thực vật Khu BTTN An Toàn, tỉnh Bình Định” mẫu vật loài này đã được thu thập bổ sung và nghiên cứu chi tiết. Kết quả kiểm tra hình thái sau đó đã xác định đây là loài thực vật mới cho khoa học. Loài này được các tác giả đặt tên Ceropegia antoanensis dựa trên tên của KBTTN An Toàn.
Việc phát hiện này đã bổ sung và nâng danh sách loài thuộc chi Ceropegia ở nước ta lên tổng cộng gồm bảy loài. Trước đó các nhà khoa học đã ghi nhận sự hiện diện của C. candelabrum, C. driophila, C. obtusa, C. cordata, C. vietnamensis và C. trichantha.
Hoa loài Lồng đèn an toàn (Ceropegia antoanensis)
Loài mới này được tìm thấy trong một quần thể nhỏ có ít hơn 10 cá thể trưởng thành. Môi trường sống của chúng gần đất nông nghiệp, rất dễ bị tác động bởi hoạt động của con người. Do đó rất cần thiết trong việc xây dựng các biện pháp bảo tồn khẩn cấp để bảo vệ loài này và môi trường sống của chúng.
Sinh cảnh sống của loài Lồng đèn an toàn
Thông tin mô tả chi tiết về loài thực vật mới vừa được các tác giả công bố trên tạp chí Phytotaxa số 682 xuất bản ngày 23/01/2025: Nguyen-Le X. B., Nguyen H. C., Tran T. B. & Luu H. T., 2024. Ceropegia antoanensis (Apocynaceae: Ceropegieae), a new species from Vietnam. Phytotaxa, 682(3): 295–300. https://doi.org/10.11646/phytotaxa.682.3.11 (2025-01-23)
SIE/Xuân Bách
